Πτώση

Στα γερμανικά υπάρχουν τέσσερις πτώσεις: η ονομαστική, η γενική, η δοτική και η αιτιατική. Η πτώση του ουσιαστικού φανερώνει το συντακτικό ρόλο που αυτό έχει μέσα στην πρόταση.

Σε ποια πτώση όμως βρίσκεται ένα ουσιαστικό; Αυτό εξαρτάται από τη συντακτική λειτουργία του μέσα στην πρόταση. Το υποκείμενο βρίσκεται στην ονομαστική, τα αντικείμενα βρίσκονται κυρίως στην αιτιατική ή στη δοτική αλλά σπανιώτερα και στη γενική, ένας προσδιόρισμός επίσης στην αιτιατική, στη δοτική ή στη γενική.

Η πτώση ενός ουσιαστικού ορίζεται στην περίπτωση αντικειμένου από το ρήμα ή το επίθετο απο το οποίο εξαρτάται. Ενώ αν προηγείται πρόθεση η πτώση ορίζεται από την πρόθεση.

ρήματα	Παραδείγματα
essen + αιτιατική	Maria isst einen Hamburger.
helfen + δοτική	Die Mutter hilft den Kindern.
gedenken + γενική	Wir gedenken der Helden.

επίθετα	Παραδείγματα
wert sein + αιτιατική	Die Armbanduhr ist ihr Geld wert.
behilflich sein + δοτική	Der Kellner ist den Gästen immer behilflich.
froh sein + γενική	Ich bin meines Lebens froh.

πρόθεσεις	Παραδείγματα
für + αιτιατική	Dieser Brief ist für den Direktor.
von + δοτική	Der Kuchen ist von meiner Mutter.
wegen + γενική	Wegen des Wetters blieben wir zu Haus.

Με βάση τα παραπάνω διαφοροποιείται η "καθαρή" πτώση από την "εμπρόθετη" πτώση.

καθαρή πτώση	εμπρόθετη πτώση
Ich bearbeite die Dokumente.	Ich arbeite bei der Post.
Petras neue Schuhe.	Die neuen Schuhe von Petra.
Eines Tages kam er zurück.	Am Samstag gehen wir aus.