Η πρόθεση

K10

 

Λέξεις όπως οι ακόλουθες ονομάζονται προθέσεις.

 

für, mit, an, von, in, wegen, zu, statt, ohne, bis

 

 

Προθέσεις λέγονται οι άκλιτες λέξεις, οι οποίες συνοδεύουν άλλες κλιτές συνήθως λέξεις για να δηλώσουν κάποια επιρρηματική έννοια όπως χρόνο, αιτία, τρόπο και τόπο.

 

Παραδείγματα  
Der Zug fährt um 8 Uhr ab. χρόνος
Er ist aus beruflichen Gründen auf Reisen. αιτία
Paul ist zu Fuß zur Arbeit gegangen. τρόπος
Das Buch liegt auf dem Nachttisch. τόπος

 

 

Οι προθέσεις συνδέονται με ένα ουσιαστικό ή  μια αντωνυμία - πιο σπάνια με ένα επίρρημα - και σχηματίζουν ένα εμπρόθετο σύνολο.

 

Παραδείγματα  
Ich wohne mit meiner Freundin. + ουσιαστικό
Ich wohne mit ihr. + αντωνυμία
Ich wohne ab heute mit meiner Freundin. + επίρρημα

 

 

Οι προθέσεις χρησιμοποιούνται συνήθως πριν από τη λέξη με την οποία συνδέονται. Υπάρχουν όμως και ορισμένες προθέσεις που χρησιμοποιούνται είτε πριν είτε μετά από τη λέξη με την οποία συνδέονται, άλλες μόνο μετά και άλλες στις οποίες η λέξη με την οποία συνδέονται βρίσκεται ανάμεσα τους.

 

Παραδείγματα  
auf der Straße πριν τη λέξη με την οποία συνδέονται
gegenüber dem Rathaus πριν ή μετά τη λέξη με την οποία συνδέονται
dem Rathaus gegenüber
der Wahrheit zuliebe μετά τη λέξη με την οποία συνδέονται
um seiner selbst willen η λέξη με την οποία συνδέονται βρίσκεται ανάμεσα

 

 

Οι προθέσεις ορίζουν την πτώση στην οποία βρίσκεται το ουσιαστικό ή η αντωνυμία που συνοδεύουν. Υπάρχουν προθέσεις που συντάσσονται με μία πτώση (μονόπτωτες) και άλλες που συντάσσονται με δύο πτώσεις (δίπτωτες).

 

Παραδείγματα  
für meine Mutter αιτιατική
mit meiner Mutter δοτική
trotz meines Willens γενική
auf dem Tisch αιτιατική ή δοτική
auf den Tisch

 

 

Στις δίπτωτες προθέσεις, δηλαδή στις προθέσεις που συντάσσονται με δύο πτώσεις, αλλάζει η σημασία ανάλογα με την πτώση.

 

Παραδείγματα  
Das Buch liegt auf dem Tisch. αιτιατική
Ich lege das Buch auf den Tisch. δοτική

 

 

Όσον αφορά τη χρήση των προθέσεων ή των εμπρόθετων συνόλων διακρίνονται δύο κατηγορίες, η ελεύθερη και η υποχρεωτική χρήση. Η ελεύθερη χρήση των προθέσεων αφορά εμπρόθετα σύνολα που λειτουργούν ως προσδιορισμοί, η υποχρεωτική χρήση αφορά εμπρόθετα σύνολα που λειτουργούν ως αντικείμενα και εξαρτώνται από ένα ρήμα, ένα επίθετο ή ένα ουσιαστικό.

 

Παραδείγματα  
der Mann ohne Namen ελεύθερη χρήση
im Wald spazieren gehen
auf den Bus warten υποχρεωτική χρήση
mit der Leistung zufrieden sein
die Angst vor der Dunkelheit

 

 

Επίσης μπορούν ορισμένες προθέσεις να συγχωνευθούν με συγκεκριμένους τύπους του οριστικού άρθρου.

 

Παραδείγματα  
in + dem im συγχωνεύσεις
von + dem vom
zu + der zur