Πλάγιος λόγος

CA82

 

Κατά τη μεταφορά του ευθύ λόγου σε πλάγιο σημαντικό ρόλο παίζει ο χρόνος. Όπως στην οριστική εκφράζουν συγκεκριμένοι χρόνοι το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον, έτσι και στον Konjunktiv I υπάρχουν παροντικοί, παρελθοντικοί και μελλοντικοί τύποι.

 

οριστική
 
χρόνος
 
Konjunktiv I
 
Konjunktiv II
       
 
   
ενεστώτας
 
παρόν
 
ενεστώτας
 
παρατατικός (A)
würden + απαρέμφατο ενεστώτα (B)
 
     
 
   
παρατατικός
παρακείμενος
υπερσυντέλικος
 
παρελθόν
 
παρακείμενος
 
υπερσυντέλικος (C)
 
     
 
   
μέλλοντας
 
μέλλον
 
μέλλοντας
 
würden + απαρέμφατο ενεστώτα (B)
συντελεσμένος μέλλοντας
συντελεσμένος μέλλοντας
würden + απαρέμφατο παρακειμένου (D)

 

 

Κανόνες:


1. Για το παρόν χρησιμοποιείται στον Konjunktiv I ο ενεστώτας. Αν ο τύπος του ενεστώτα Konjunktiv I ταυτίζεται με αυτόν του ενεστώτα της οριστικής, τότε επιλέγουμε τον Konjunktiv IΙ, δηλαδή τον παρατατικό (Α) ή τον τύπο würden + απαρέμφατο ενεστώτα (Β).*

 

2. Για το παρελθόν χρησιμοποιείται στον Konjunktiv I ο παρακείμενος. Αν ο τύπος του παρακειμένου Konjunktiv I ταυτίζεται με αυτόν του παρακειμένου της οριστικής, τότε επιλέγουμε τον Konjunktiv IΙ, δηλαδή τον υπερσυντέλικο (C).

 

3. Για το μέλλον υπάρχουν στον Konjunktiv I όπως στην οριστική δύο χρόνοι, ο μέλλοντας και ο συντελεσμένος μέλλοντας. Αν ο τύπος του μέλλοντα ή συντελεσμένου μέλλοντα Konjunktiv I ταυτίζεται με αυτόν του μέλλοντα ή συντελεσμένου μέλλοντα της οριστικής, τότε επιλέγουμε τον Konjunktiv IΙ, δηλαδή τον τύπο würden + απαρέμφατο ενεστώτα (Β) ή würden + απαρέμφατο παρακειμένου (D).

 

* Όσον αφορά τη χρήση του παρατατικού Konjunktiv II ισχύουν οι ίδιοι περιορισμοί που αναφέρθηκαν στους κανόνες χρήσης του Konjunktiv II.


CA82A

Ο πλάγιος λόγος στην καθομιλουμένη και στο γραπτό λόγο:

 

 

1. Στην καθομιλουμένη δε χρησιμοποιείται σχεδόν καθόλου για τη μεταφορά των λεγομένων κάποιου ο Konjunktiv I, αλλά η οριστική. Ο πλάγιος λόγος αποδίδεται με μια δευτερεύουσα πρόταση που εισάγεται με σύνδεσμο.

 

ευθύς λόγος  
πλάγιος λόγος
Peter hat behauptet: "Ich war gerstern nicht zu Hause." Peter hat behauptet, dass er gerstern nicht zu Hause gewesen ist.
  δευτερεύουσα που εισάγεται με σύνδεσμο

 

 

2. Στο γραπτό λόγο και ιδιαίτερα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης χρησιμοποιείται για τη μεταφορά των λεγομένων κάποιου ο Konjunktiv I ή ΙΙ. Ο πλάγιος λόγος αποδίδεται με μια δευτερεύουσα πρόταση που είτε εισάγεται με σύνδεσμο είτε δεν εισάγεται.

 

ευθύς λόγος  
πλάγιος λόγος
Der Parteichef hat erklärt: "Ich werde zurücktreten". Der Parteichef hat erklärt, dass er zurücktreten werde. Der Parteichef hat gesagt, er werde zurücktreten .
  δευτερεύουσα που εισάγεται με σύνδεσμο δευτερεύουσα που δεν εισάγεται με σύνδεσμο

 

 

Η απόδοση του πλαγίου λόγου στην καθομιλουμένη και στο γραπτό λόγο συνοψίζεται παρακάτω ως εξής:

 

  καθομιλουμένη   γραπτός λόγος
Απόδοση του πλαγίου λόγου
έγκλιση οριστική Konjunktiv I / II
τύπος πρότασης δευτερεύουσα που εισάγεται με σύνδεσμο δευτερεύουσα που εισάγεται με σύνδεσμο
δευτερεύουσα που δεν εισάγεται με σύνδεσμο


CA82B

Παρατηρήσεις:

 

Κατά τη μεταφορά των λεγουμένων κάποιου πρέπει να επισημανθεί ότι

 

1

ο πλάγιος λόγος εισάγεται με ένα ρήμα ή ουσιαστικό που δηλώνει ότι κάποιος ισχυρίζεται, σκέφτεται, υποστηρίζει κάτι κτλ.

2

ο πλάγιος λόγος βρίσκεται στον ίδιο χρόνο που βρίσκεται και ο ευθής λόγος. Ο χρόνος του ρήματος που εισάγει τον πλάγιο λόγο δεν παίζει κανένα ρόλο.

3

ο πλάγιος λόγος μπορεί να αποδοθεί με δευτερεύουσες προτάσεις που εισάγονται με σύνδεσμο (dass) ή δεν εισάγονται με σύνδεσμο. Για λόγους ύφους καλό είναι να αποφεύγονται οι αλλεπάλληλες δευτερεύουσες προτάσεις που εισάγονται με dass.

4

οι αντωνυμίες αλλάζουν στον πλάγιο λόγο σύμφωνα με τα συμφραζόμενα.

5

οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί του τόπου και του χρόνου αλλάζουν στον πλάγιο λόγο σύμφωνα με τα συμφραζόμενα.

6

οι τύποι Konjunktiv που υπάρχουν στον ευθή λόγο διατηρούνται στον πλάγιο λόγο χωρίς μετατροπές.

7

απαρεμφατικές προτάσεις που υπάρχουν στον ευθή λόγο διατηρούνται στον πλάγιο λόγο χωρίς μετατροπές.


CA82C

Η πλάγια ερώτηση


Η ευθεία ερώτηση αποδίδεται στον πλάγιο λόγο σε δευτερεύουσα πρόταση. Αν η ευθεία ερώτηση είναι ολικής άγνοιας (δηλαδή χωρίς ερωτηματική αντωνυμία), τότε η πλάγια ερώτηση εισάγεται με ob.

 

ευθεία ερώτηση (ολικής άγνοιας)  
πλάγια ερώτηση
Er fragt: "Tritt der Parteichef zurück?" Er fragt, ob der Parteichef zurücktrete.

 

 

Αν η ευθεία ερώτηση είναι μερικής άγνοιας (δηλαδή με ερωτηματική αντωνυμία), τότε η πλάγια ερώτηση εισάγεται με την ίδια ερωτηματική αντωνυμία.

 

ευθεία ερώτηση (μερικής άγνοιας)  
πλάγια ερώτηση
Er fragt: "Wann tritt der Parteichef zurück?" Er fragt, wann der Parteichef zurücktrete.

 

 

Ποια έγκλιση θα χρησιμοποιηθεί σε μια πλάγια ερώτηση εξαρτάται από τα ίδια κριτήρια (καθομιλουμένη / γραπτός λόγος, ταύτιση του Konjunktiv I με την οριστική) που ισχύουν γενικότερα για τη χρήση του πλάγιου λόγου.


CA82D

Η πλάγια προτροπή

 

Μία προτροπή στην προστακτική αποδίδεται στον πλάγιο λόγο με τη χρήση των Modalverben sollen ή mögen. Το Modalverb sollen χρησιμοποιείται για την απόδοση μίας διαταγής στον πλάγιο λόγο, το Modalverb mögen για την απόδοση μίας παράκλησης.

 

προτροπή (προστακτική)   πλάγια προτροπή
Sag mir die Wahrheit! Ich habe sie aufgefordert, sie solle mir die Wahrheit sagen.
Ich habe sie gebeten, sie möge mir die Wahrheit sagen.

 

Τα Modalverben χρησιμοποιούνται σε αυτή τη λειτουργία μόνο στον Konjunktiv I / II.


CA82E

Εναλλακτικές δομές απόδοσης του πλαγίου λόγου

 

Εκτός από τον πλάγιο λόγο υπάρχουν και άλλες δυνατότητες να μεταφέρει κανείς τα λεγόμενα ενός προσώπου.

 

Εναλλακτικές δομές Παραδείγματα
Modalverben Norbert will gestern mit Angelika ausgegangen sein.
απαρεμφατικές προτάσεις Philip behauptet, gerstern krank gewesen zu sein.
συγκεκριμένες εκφράσεις Nach seinen Worten hat er sie nie wieder gesehen.