Οι χρονικές προτάσεις

SA13

Σημασία

Χρονικές ονομάζονται οι δευτερεύουσες προτάσεις, που εκφράζουν γενικά χρόνο.

Μορφή και λειτουργία

Οι χρονικές είναι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις που εισάγονται με σύνδεσμο και περιέχουν κλιτό ρηματικό τύπο.

Παρατήρηση

Οι χρονικές προτάσεις μπορούν να αποδώσουν τη χρονική σχέση της δευτερεύουσας με την κύρια πρόταση, δηλαδή το σύγχρονο, το προτερόχρονο και το υστερόχρονο. Επιπλέον κάνουν διακριτά τα όρια ανάμεσα στο χρονικό σημείο και στη χρονική διάρκεια, στο στιγμιαίο και εξακολουθητικό, στην αρχή και στο τέλος ενός γεγονότος.

σύγχρονο	προτερόχρονο	υστερόχρονο
während	wenn	bis
solange	nachdem	bevor
seit / seitdem	als	ehe
wenn	sobald
als	sowie
sooft	kaum dass
	seit / seitdem

Σύγχρονο

während

παράλληλη διάρκεια

Korrelat: δε συνηθίζεται

	Παραδείγματα
	Während du den Salat zubereitest, decke ich den Tisch.
	Ich arbeitete als Kellner in einer Studentenkneipe, während ich in München studierte.

solange

κοινό σημείο έναρξης και λήξης

προαιρετικό Korrelat: solange

	Παραδείγματα
	Solange du bei mir bist, fühle ich mich sicher.
	Er besuchte jedes Wochenende seine Großeltern, solange er in Bonn wohnte.

seit / seitdem

παράλληλη διάρκεια, κοινό σημείο έναρξης στο παρελθόν

προαιρετικό Korrelat: seitdem

	Παραδείγματα
	Seitdem Monika mit Paul liiert ist, ist sie glücklich.
	Herrn Schneider geht es viel besser, seitdem er auf dem Land wohnt.

Παρατήρηση: οι σύνδεσμοι seit / seitdem εκφράζουν το σύγχρονο, όταν το ρήμα βρίσκεται στον ενεστώτα ή στον παρατατικό.

wenn

παράλληλη χρονική στιγμή
μεμονωμένο γεγονός στο παρόν ή μέλλον	προαιρετικό Korrelat: dann
επαναλαμβανόμενο γεγονός στο παρόν, μέλλον ή παρελθόν	προαιρετικό Korrelat: immer, jedes Mal

	Παραδείγματα
	Bestell ihm schöne Grüße von mir, wenn du ihn triffst.
	Wenn ich meinen Opa besuchte, erzählte er mir immer Geschichten aus seiner Jugend.

Παρατήρηση: ο σύνδεσμος wenn εισάγει δυο διαφορετικά είδη δευτερευουσών προτάσεων, χρονικές ή υποθετικές. Όταν στην κύρια πρόταση υπάρχουν λέξεις όπως immer ή jedes Mal, τότε ο σύνδεσμος είναι καθαρά χρονικός και εισάγει χρονική πρόταση. Από την άλλη είναι υποθετικός όταν η δευτερεύουσα εκφέρεται με Konjunktiv (δηλ. wenn + Konjunktiv) και σχηματίζεται υποθετικός λόγος ή οταν στην κύρια πρόταση υπάρχει η λέξη so. Όταν το Korrelat είναι η λέξη dann, τότε η δευτερεύουσα μπορεί να είναι τόσο χρονική όσο και υποθετική.

als

παράλληλη χρονική στιγμή ή διάρκεια
μεμονωμένο γεγονός στο παρελθόν	προαιρετικό Korrelat: damals (όταν η δευτερεύουσα ακολουθεί), προαιρετικό Korrelat da (όταν η δευτερεύουσα προηγείται)

	Παραδείγματα
	Als ich ihren Mann kennen lernte, trug er einen Bart.
	Es gab keine Mobiltelefone, als meine Großeltern jung waren.

sooft

παράλληλη χρονική στιγμή
επαναλαμβανόμενο γεγονός στο παρόν, μέλλον ή παρελθόν	προαιρετικό Korrelat: immer, jedes Mal

	Παραδείγματα
	Sie lieh ihrem Freund große Geldsummen, sooft er sie darum gebeten hat.
	Sooft sie uns besucht, bringt sie Kuchen mit.

Προτερόχρονο

wenn

μεμονωμένο γεγονός στο παρόν ή μέλλον	προαιρετικό Korrelat: dann
επαναλαμβανόμενο γεγονός στο παρόν, μέλλον ή παρελθόν	προαιρετικό Korrelat: immer, jedes Mal

	Παραδείγματα
	Wenn ihr eure Hausaufgaben gemacht habt, könnt ihr spielen gehen.
	Er ging im Park spazieren, wenn er seine Kinder zur Schule gebracht hatte.

nachdem

μεμονωμένο γεγονός στο παρόν, παρελθόν ή μέλλον

Korrelat: δε συνηθίζεται

	Παραδείγματα
	Sie kommt vorbei, nachdem sie ihre Großeltern besucht hat.
	Nachdem er gefrühstückt hatte, fuhr er zur Arbeit.

als

μεμονωμένο γεγονός στο παρελθόν

προαιρετικό Korrelat: dann (όταν η δευτερεύουσα ακολουθεί), fakultatives Korrelat: da (όταν η δευτερεύουσα προηγείται)

	Παραδείγματα
	Als sie in Köln angekommen waren, gab es ein heftiges Gewitter.
	Der Brief wurde bei seiner Frau abgegeben, als er sein Haus verlassen hatte.

sobald

άμεση διαδοχή

προαιρετικό Korrelat: da, dann (όταν η δευτερεύουσα προηγείται)

	Παραδείγματα
	Sobald ich meinen Chef sehe, erzähle ich ihm vom Vorfall.
	Ich rufe dich an, sobald ich zu Hause bin.

sowie

άμεση διαδοχή

προαιρετκό Korrelat: da, dann (όταν η δευτερεύουσα προηγείται)

	Παραδείγματα
	Sowie sie uns sahen, liefen sie weg.
	Ich gebe dir das Geld zurück, sowie ich mein Gehalt bekommen habe.

kaum dass

άμεση διαδοχή

προαιρετικό Korrelat: da, dann (όταν η δευτερεύουσα προηγείται)

	Παραδείγματα
	Kaum dass sie mich kennen gelernt hat, wollte sie meine Telefonnummer haben.
	Der Regen war auch schon wieder vorüber, kaum dass er angefangen hatte.

seit / seitdem

σημείο έναρξης στο παρελθόν

προαιρετικό Korrelat: seitdem

	Παραδείγματα
	Seit er Monika kennen gelernt hat, ist er viel glücklicher.
	Er machte jedes Wochenende einen Ausflug, seitdem er ein Auto gekauft hatte.

Υστερόχρονο

bevor

επαλληλία

Korrelat: δε συνηθίζεται

	Παραδείγματα
	Bevor der Arzt einen Patienten untersucht, desinfiziert er seine Hände.
	Du gehst nicht aus, bevor du deine Hausaufgaben gemacht hast.

ehe

επαλληλία

Korrelat: δε συνηθίζεται

	Παραδείγματα
	Ehe ich schlafen gehe, trinke ich ein Glas Milch.
	Schalte den Boiler aus, ehe du duscht.

bis

γεγονός ως σημείο λήξης ενός άλλου

Korrelat: solange

	Παραδείγματα
	Bis sie von der Arbeit kommt, warte ich hier auf sie.
	Ich werde die Arbeit erledigt haben, bis du zurückkommst.

Παρατήρηση: Οι χρονικές προτάσεις, που εισάγονται με τους συνδέσμους bevor, ehe ή bis, μπορούν να έχουν και υποθετική σημασία, όταν η κύρια πρόταση από την οποία εξαρτώνται, είναι αποφατική. Επιπλέον οι δευτερεύουσες αυτές δεν πρέπει να είναι αρνητικές, όταν ακολουθούν την κύρια πρόταση. Αν όμως προηγούνται της κύριας πρότασης, τότε μπορούν να είναι και αποφατικές.

Ο σύνδεσμος solange μπορεί επίσης να έχει υποθετική σημασία. Η δευτερεύουσα μπορεί να είναι αποφατική ή καταφατική.

	Παραδείγματα
	Ich gehe nicht weg, bevor / ehe / bis ich mein Geld zurückbekomme.
	Bevor / ehe / bis ich mein Geld (nicht) zurückbekomme, gehe ich nicht weg.
	Ich gehe nicht weg, solange ich mein Geld nicht zurückbekommen habe.
	Ich kann mich nicht konzentrieren, solange du musizierst.