Οι τροπικές προτάσεις

SA20

 

Σημασία

 

Τροπικές ονομάζονται οι δευτερεύουσες προτάσεις που εκφράζουν το είδος και τον τρόπο μιας ενέργειας που δηλώνεται στην κύρια πρόταση. Αυτές οι προτάσεις μπορούν να εκφράσουν διάφορες έννοιες όπως:

 

το όργανο μια σύγκριση την ελλειψη συνοδείας μια καλύτερη, αλλά μη εφικτή δυνατότητα ένα περιορισμό

 

 

Μορφή και λειτουργία


 

Οι τροπικές προτάσεις είναι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις, οι οποίες εισάγονται με σύνδεσμο και περιέχουν ένα κλιτό ή άκλιτο (απαρέμφατο) ρηματικό τύπο.

 

σύνδεσμοι
το όργανο μια σύγκριση την έλλειψη συνοδείας μια καλύτερη, αλλά μη εφικτή δυνατότητα ένα περιορισμό
indem wie ohne dass (an)statt dass soviel, soweit, wie
dass als ohne ... zu (an)statt ... zu was
  je ... desto, je ... umso     als
  als ob, wie wenn, als wenn, als     außer wenn
        außer dass
        außer ... zu

 


 

 

Der Instrumentalsatz

 

 

indem

 

απόδοση του τρόπου με τον οποίον επιτυγχάνεται η ενέργεια που δηλώνεται στην κύρια πρόταση Korrelat: δε συνηθίζεται

 

  Παραδείγματα  
Er gewann, indem er mogelte.
Der Ladenbesitzer will sparen, indem er die Gehälter reduziert.

 


 

 

dass

 

απόδοση του τρόπου με τον οποίον επιτυγχάνεται η ενέργεια που δηλώνεται στην κύρια πρόταση υποχρεωτικό Korrelat: dadurch

 

  Παραδείγματα  
Ein Mensch löst ein Problem dadurch, dass er die Beziehung zwischen den Elementen einer Problemsituation wahrnimmt.
Wege entstehen dadurch, dass man sie geht.

 


 

 

Der Komparativsatz

 

 

wie

 

απόδοση σύγκρισης ίσων όρων υποχρεωτικό Korrelat: so + επίθετο ή επίρρημα στο θετικό βαθμό

 

  Παραδείγματα  
Das Essen im Restaurant "Wolf" schmeckt so gut, wie ich erwartet habe.
Seine neue Freundin ist nicht so hübsch, wie er behauptete.

 


 

 

als

 

απόδοση σύγκρισης άνισων όρων Korrelat: δε συνηθίζεται / επίθετο ή επίρρημα στο συγκριτικό βαθμό

 

  Παραδείγματα  
Das Essen im Restaurant "Wolf" schmeckt besser, als ich erwartet habe.
Seine neue Freundin ist hübscher, als er behauptete.

 


 

 

je - desto / je - umso

 

απόδοση σχέσης αναλογίας Korrelat: δε συνηθίζεται

 

  Παραδείγματα  
Je schneller wir fahren, desto früher kommen wir an.
Je größer das Angebot, umso niedriger der Preis.

 

Παρατήρηση: Όταν η δευτερεύουσα πρόταση εισάγεται με το σύνδεσμο je, τότε μετά το je ή το desto/umso υπάρχει επίθετο ή επίρρημα στο συγκριτικό βαθμό.

 


 

 

als ob / als wenn / wie wenn / als

 

απόδοση μιας υποθετικής σύγκρισης με μια μη ρεαλιστική κατάσταση υποχρεωτικό Korrelat: so

 

  Παραδείγματα  
Er sieht so müde aus, als ob er die ganze Nacht gearbeitet hätte.
Sie verhielt sich so gelassen, als wüsste sie nichts vom Vorfall.

 

Παρατήρηση: Πρόκειται για Vergleichssätze του μη πραγματικού, οι οποίες εκφέρονται με Konjunktiv II. Όταν η δευτερεύουσα πρόταση εισάγεται με το σύνδεσμο als, τότε το ρήμα καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση.

 


 

 

Der Modalsatz des fehlenden Begleitumstands

 

 

ohne dass

 

απόδοση έλλειψης συνοδείας Korrelat: δε συνηθίζεται

 

  Παραδείγματα  
Er betrat den Raum, ohne dass es jemand bemerkte.
Wie schneidet man Zwiebeln, ohne dass die Augen tränen?

 


 

 

ohne ... zu

 

απόδοση έλλειψης συνοδείας Korrelat: δε συνηθίζεται

 

  Παραδείγματα  
Wie kann man abnehmen, ohne zu hungern?
Sie hat mir geholfen, ohne es gewollt zu haben.

 

Παρατήρηση: Η τροπική πρόταση που εισάγεται με ohne ... zu είναι μια απαρεμφατική πρόταση. Βασική προϋπόθεση για τη δημιουργία μιας τροπικής απαρεμφατικής πρότασης είναι το υποκείμενο της κύριας και της δευτερεύουσας να είναι το ίδιο.

 


 

 

Der Substitutivsatz

 

 

(an)statt dass

 

απόδοση μιας καλύτερη, αλλά μη εφικτής δυνατότητας Korrelat: δε συνηθίζεται

 

  Παραδείγματα  
Anstatt dass die fachlichen Qualitäten einer Lehrerin im Vordergrund stehen, wird auf das Aussehen besonderer Wert gelegt.
Methoden wie "Internet Voting" simulieren eher Demokratie, anstatt dass die Möglichkeiten demokratischer Teilhabe tatsächlich bereichert werden.

 


 

(an)statt ... zu

 

απόδοση μιας καλύτερη, αλλά μη εφικτής δυνατότητας Korrelat: δε συνηθίζεται

 

  Παραδείγματα  
Das Kind sieht den ganzen Tag fern, statt für die Schule zu lernen.
Statt dankbar zu sein, kritisierte sie ihren Retter.

 

Παρατήρηση: Η τροπική πρόταση που εισάγεται με  (an)statt... zu είναι μια απαρεμφατική πρόταση. Βασική προϋπόθεση για τη δημιουργία μιας τροπικής απαρεμφατικής πρότασης είναι το υποκείμενο της κύριας και της δευτερεύουσας να είναι το ίδιο.

 


 

 

Der Restriktivsatz

 

 

soviel / soweit / wie

 

περιορισμός του πεδίου ισχύος του νοήματος της κύριας από μια υποκειμενική γνώμη

Korrelat: δε συνηθίζεται

 

  Παραδείγματα  
Soviel ich weiß, arbeitet seine Schwester bei der Post.
Keiner der beiden Fahrer war am Unfall schuld, soweit ich es beurteilen kann.
Wie mir bekannt ist, wohnt Simone seit 2000 im Stadtzentrum.

 


 

 

was

 

περιορισμός της ισχύος του νοήματος από μια άποψη Korrelat: δε συνηθίζεται

 

  Παραδείγματα  
Was das Studium betrifft, gibt es in Deutschland sehr gute Möglichkeiten.
Was mich angeht, bin ich dagegen.

 


 

 

als

 

Nennung eines Aspekts, unter dem ein Gültigkeitsanspruch für die Aussage erhoben werden kann υποχρεωτικό Korrelat: insofern, insoweit

 

  Παραδείγματα  
Er war insofern schuld an dem Unfall, als er zu schnell gefahren ist.
Man kann dieser Theorie insoweit zustimmen, als sie gut begründet ist.

 

 

Παρατήρηση: Τα Korrelate insofern και insoweit μπορούν να λειτουργήσουν και ως σύνδεσμοι.

 

  Παραδείγματα  
Er war schuld an dem Unfall, insofern (als) er zu schnell gefahren ist.
Man kann dieser Theorie zustimmen, insoweit (als) sie gut begründet ist.

 


 

 

außer wenn

 

απόδοση προϋπόθεσης, σύμφωνα με την οποία το νόημα κατ' εξαίρεση δεν ισχύει Korrelat: δε συνηθίζεται

 

  Παραδείγματα  
Wir kommen bei dir vorbei, außer wenn du beschäftigt bist.
Über unsere Websites erfassen wir keinerlei personenbezogene Daten, außer wenn Sie uns solche Daten freiwillig zur Verfügung stellen.

 


 

 

außer dass

 

απόδοση άποψης, σύμφωνα με την οποία το νόημα κατ' εξαίρεση δεν ισχύει Korrelat: δε συνηθίζεται

 

  Παραδείγματα  
Es gibt keinen anderen Ausweg, außer dass wir unsere Eltern um Hilfe bitten.
Er hat nichts gesagt, außer dass er müde ist.

 


 

 

außer zu

 

απόδοση άποψης, σύμφωνα με την οποία το νόημα κατ' εξαίρεση δεν ισχύει

Korrelat: δε συνηθίζεται

 

  Παραδείγματα  
Sie hat die ganze Zeit nichts anderes getan, außer nach dir zu fragen.
Was kann ich tun außer zu spenden?

 

Παρατήρηση: Η τροπική πρόταση που εισάγεται με  außer... zu είναι μια απαρεμφατική πρόταση. Βασική προϋπόθεση για τη δημιουργία μιας τροπικής απαρεμφατικής πρότασης είναι το υποκείμενο της κύριας και της δευτερεύουσας να είναι το ίδιο.