-
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
-
Ρήμα
- Κλίση στην οριστική
- Πρόσωπο και αριθμός
- Χρόνος
- Φωνή
-
Έγκλιση
- Οριστική
- Konjunktiv I
- Konjunktiv II
- Προστακτική
- Ομάδες ρημάτων
- Η σύνταξη του ρήματος
- Σημασιολογικές ομάδες ρημάτων
- Κλιτοί / άκλιτοι ρηματικοί τύποι
- Ουσιαστικό
- Επίθετο
- Επίρρημα
- Άρθρο
- Αντωνυμία
- Πρόθεση
- Σύνδεσμος
- Μόριο
- Επιφώνημα
-
Ρήμα
-
ΣΥΝΤΑΞΗ
- Είδη προτάσεων
- Σύνδεση προτάσεων
- Όροι της πρότασης
- Τύποι σχηματισμού πρότασης
- Σύνταξη της πρότασης
- Η άρνηση
Προθέσεις με αιτιατική / δοτική
KA32
Οι δίπτωτες προθέσεις δηλαδή οι προθέσεις που συνδέονται με αιτιατική ή δοτική είναι οι ακόλουθες:
an | auf | hinter | in | neben |
über | unter | vor | zwischen |
Αιτιατική ή δοτική;
Όταν οι δίπτωτες προθέσεις σχηματίζουν εμπρόθετα σύνολα που λειτουργούν ως τοπικοί προσδιορισμοί, είναι καθοριστικό για την επιλογή της πτώσης αν αυτό που εκφράζεται φανερώνει κίνηση δηλαδή κατεύθυνση προς ένα σημείο ή στάση.
Στην περίπτωση που εκφράζεται κίνηση η δίπτωτη πρόθεση χρησιμοποιείται με αιτιατική, στην περίπτωση που εκφράζεται στάση με δοτική.
κίνηση (κατεύθυνση) |
=
|
αιτιατική |
στάση |
=
|
δοτική |
Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζονται οι σημαντικότερες ομάδες ρημάτων που φανερώνουν κίνηση ή στάση.
ρήματα κίνησης
|
|
ρήματα στάσης
|
|||
εν τόπο κίνηση
|
κίνηση (κατεύθυνση)
|
κίνηση (κατεύθυνση)
|
στάση
|
στάση
|
|
fahren, laufen, fliegen, gehen, springen usw.
|
stellen, legen, setzen, hängen, stecken, packen, schieben, treten usw.
|
stehen, liegen, sitzen, hängen, stecken, wohnen, herumgehen usw.
|
spielen, frühstücken, warten, sich sonnen usw.
|
||
A
|
B
|
C
|
D
|
Διακρίνονται καταρχάς με βάση τη σημασία τους δύο ομάδες ρημάτων, τα ρήματα κίνησης και τα ρήματα στάσης.
Η ομάδα Α περιλαμβάνει ρήματα που φανερώνουν κίνηση ή εν τόπο κίνηση.
Παραδείγματα | διαφορά σημασίας | ||
Ich fahre auf die Autobahn | μπαίνω οδηγώντας στον αυτοκινητόδρομο | κίνηση (κατεύθυνση) | αιτιατική |
Ich fahre auf der Autobahn | βρίσκομαι οδηγώντας στον αυτοκινητόδρομο | εν τόπο κίνηση | δοτική |
Η ομάδα Β περιλαμβάνει ρήματα που φανερώνουν πάντα κίνηση (κατεύθυνση σε ένα σημείο). Πολλά ρήματα αυτής της ομάδας είναι μεταβατικά.
Παραδείγματα | ||
Sie legt ihre Bücher auf den Tisch. | κίνηση (κατεύθυνση) | αιτιατική |
Wer tritt ins Zimmer? |
Η ομάδα C περιλαμβάνει ρήματα που φανερώνουν πάντα στάση. Ο εμπρόθετος τοπικός προσδιορισμός είναι υποχρεωτικός.
Παραδείγματα | ||
Ihre Bücher liegen auf dem Tisch. | στάση | δοτική |
Ich wohne in diesem Haus. |
Η ομάδα D περιλαμβάνει ρήματα που φανερώνουν πάντα στάση. Ο εμπρόθετος τοπικός προσδιορισμός δεν είναι υποχρεωτικός.
Παραδείγματα | ||
Die Kinder spielen im Garten. | στάση | δοτική |
Ich warte an der Haltestelle. |
an
|
Σε τοπικούς προσδιορισμούς με αιτιατική ή δοτική
Παραδείγματα | |
Ich hänge das bild an die Wand. | κίνηση (κατεύθυνση) = αιτιατική |
Das Bild hängt an der Wand. | στάση = δοτική |
Σε χρονικούς προσδιορισμούς δοτική
Παραδείγματα | |
Paul kommt am Montag zurück. | δοτική |
Am Ende ist alles gut gelaufen. |
Σε χρονικούς και τοπικούς προσδιορισμούς με αιτιατική αν προηγείται το bis.
Παραδείγματα | |
bis an die Knie | αιτιατική |
bis an sein Lebensende |
auf
|
Σε τοπικούς προσδιορισμούς με αιτιατική ή δοτική
Παραδείγματα | |
Ich setze mich auf den Boden. | κίνηση (κατεύθυνση) = αιτιατική |
Ich sitze auf dem Boden. | στάση = δοτική |
Σε χρονικούς προσδιορισμούς δοτική
Παράδειγμα | |
Auf dem Rockkonzert wurde viel getanzt. | δοτική |
Σε τροπικούς και αιτιολογικούς προσδιορισμούς αιτιατική.
Παραδείγματα | |
Er arbeitet auf den Zentimeter genau. | αιτιατική |
Auf wiederholte Aufforderung |
hinter
|
Σε τοπικούς προσδιορισμούς με αιτιατική ή δοτική
Παραδείγματα | |
Der Schlüssel ist hinter die Kommode gefallen. | κίνηση (κατεύθυνση) = αιτιατική |
Er steht hinter der Tür. | στάση = δοτική |
in
|
Σε τοπικούς προσδιορισμούς με αιτιατική ή δοτική
Παραδείγματα | |
Er steigt ins Bus ein. | κίνηση (κατεύθυνση) = αιτιατική |
Wir sitzen im Garten. | στάση = δοτική |
Σε χρονικούς προσδιορισμούς δοτική εκτός και αν προηγείται η πρόθεση bis. Τότε χρησιμοποιείται η αιτιατική.
Παραδείγματα | |
Ich besuche dich in einer Woche. | δοτική |
Hochzeitsfeier bis in den frühen Morgen. | αιτιατική |
Σε τροπικούς προσδιορισμούς δοτική
Παράδειγμα | |
In vielen Farben | δοτική |
neben
|
Σε τοπικούς προσδιορισμούς με αιτιατική ή δοτική
Παραδείγματα | |
Er setzt sich neben mich. | κίνηση (κατεύθυνση) = αιτιατική |
Er sitzt neben mir. | στάση = δοτική |
Σε προσδιορισμούς που δηλώνουν σύνδεση (με την έννοια εκτός από) ή τροπικούς προσδιορισμούς (με την έννοια σε σύγκριση με) με δοτική
Παραδείγματα | |
Neben ihrer Arbeit muss sie auch für den haushalt sorgen. | δοτική |
Neben ihm bist du groß |
über
|
Σε τοπικούς προσδιορισμούς με αιτιατική ή δοτική
Παραδείγματα | |
Ich hänge das Bild über das Sofa. | κίνηση (κατεύθυνση) = αιτιατική |
Das Flugzeug fliegt über der Stadt. | στάση = δοτική |
Σε τοπικούς προσδιορισμούς που δηλώνουν από που περνά μια διαδρομή πάντα αιτιατική.
Παράδειγμα | |
Fährt die Straßenbahn über den Bahnhof? | αιτιατική |
Σε χρονικούς προσδιορισμούς με αιτιατική
Παράδειγμα | |
Übers Wochenende werde ich im Ausland sein. | αιτιατική |
unter
|
Σε τοπικούς προσδιορισμούς με αιτιατική ή δοτική
Παραδείγματα | |
Sie gingen unter die Brücke. | κίνηση (κατεύθυνση) = αιτιατική |
Die Katze schläft unter dem Tisch. | στάση = δοτική |
Σε τροπικούς, υποθετικούς προσδιορισμούς με δοτική
Παραδείγματα | |
Unter großen Beifall | δοτική |
Unter der Voraussetzung | |
Unter diesem Aspekt |
vor
|
Σε τοπικούς προσδιορισμούς με αιτιατική ή δοτική
Παραδείγματα | |
Er stellte sich vor mich. | κίνηση (κατεύθυνση) = αιτιατική |
Das Fahrrad steht vor dem Haus. | στάση = δοτική |
Σε χρονικούς προσδιορισμούς με δοτική
Παράδειγμα | |
Ich habe ihn vor einer Woche besucht. | δοτική |
Σε αιτιολογικούς προσδιορισμούς με δοτική
Παράδειγμα | |
Er war rot vor Wut. | δοτική |
zwischen
|
Σε τοπικούς προσδιορισμούς με αιτιατική ή δοτική
Παραδείγματα | |
Er stellt sich zwischen sein Brüder. | κίνηση (κατεύθυνση) = αιτιατική |
Er steht zwischen seinen Brüdern. | στάση = δοτική |
Σε τροπικούς-χρονικούς προσδιορισμούς με δοτική
Παραδείγματα | |
Zwischen zwei und drei Stunden | δοτική |